FUTBOLDA TEMEL TEKNİKLER - 1

Futbolda teknikler iki başlık altında incelenebilir:

A-Topsuz Yapılan Teknikler

B-Topla beraber yapılan Teknikler

TOPLA YAPILAN TEKNİKLER

Topa vuruş Teknikleri

Top Kontrol Teknikleri

Dripling Teknikleri

Aldatma Teknikleri

Markaj Teknikleri

Taç Atış Teknikleri

Kaleci Teknikleri

TOPSUZ YAPILAN TEKNİKLER

Koşma

Sıçrama

Vücutla Sıkıştırma

Yön Değiştirme

           A- Topsuz Olarak Yapılan Teknikler:

           Koşma:

         Futbol oyununda koşma diğer yapılan hareketler içinde en önemlisidir. Oyuncu topla ya da topsuz olarak koşabilir. Eğer topla beraber mesafe katediyorsa buna dripling adı verilir. Topsuz olarak katedilen bir mesafe varsa adı topsuz koşudur. Oyuncuların koşarken ayaklarının yere sağlam basması gerektiği sözü futbol çevresinde sıkça söylenen bir sözdür. Futbolcular oyun alanında vücut ağırlıklarını her iki ayağına eşit olarak paylaştırmalıdır ki oyun alanında dengeyi sağlayabilsinler. Her an ve her saniye koşmak neredeyse imkansızdır. Bu yüzden sporcular enerjilerini oyun süresine göre ayarlamalıdır. Süratli bir koşu için bacaklar hafifçe bükülmeli, vücut ağırlığı hafifçe öne alınmalı ve ayak tabanları ağırlık merkezinin odak noktası olarak ayarlanmalıdır.

        Yön Değiştirme:

       Futbol oyununda sporcular saha içerisinde istediği hareketleri yapabilmek, savunmadan hücuma çıkabilmek, hücumdan savunmaya dönebilmek, rakibinden kurtulmak yada onu aldatmak için saha içerisinde yön değiştirmesi gerekir.

Oyuncu rakibinin hareketlerine ve oyunun durumuna göre hareketlerini yönlendirmelidir. Oyunun her anında, bir hareketi yapabilmek, yön değiştirebilmek, durabilmek, rakibi yanıltmak için hazırlıklı olunmalıdır. Duruşlarda vücut ağırlığı arkaya doğru verilirken, koşu anında öne doğru olmalıdır. Yön değiştirmede önemli olan adımların küçültülmesi ve vücut ağırlığının sporcunun kontrolü altında olmasıdır. Ani olarak yapılan yön değiştirmeler rakip takımın oyun kurgusunu bozacaktır. Yön değiştirmelerde vücudunu iyi kullanan ağırlık merkezini iyi kontrol eden sporcular her zaman avantajı da elinde bulundurur.

Sıçrama: 

Futbol oyununda sporcular sıçrama ile bir çok pozisyonda kendisine yada takımına avantaj sağlar. Bu yüzden sadece topsuz temel hareketlerin değil topla yapılan bir çok hareketin temelinde etkin bir fiziksel özelliktir.

Oyunun herhangi bir bölümünde iki takımında sahip olamadığı yüksek toplara sıçrama yeteneğinin kullanılarak sahip olabilme ya da rakibin sahip olmasını engellemek amacıyla futbolcuların iyi bir sıçrama yeteneğine sahip olmaları gerekir. Önemli olan sıçrama yeteneğini doğru yerde doğru zamanda kullanabilmektir. 

          Vücutla İtme Sıkıştırma ve Top Saklama: 

     Oyun alanında sadece topla yapılan hareketleri veya topsuz olarak gerçekleştirilen hareketleri iyi bilmek yada uygulamak yeterli olmayabilir.Oyuncular oyun süresince rakipleri ile yakın temas içerisindedir. Nizami olarak yapılan şarjlarla takımlarına avantaj sağlayabilirler. Rakibin topa sahip olmasını engellemek amacıyla sahanın herhangi bir yerinde vücudunu kullanarak topu saklayabilir. Vücut ile yapılan itme ve sıkıştırmalar (şarjlar) rakibin dengesini bozarak topa sahip olmalarına ya da olumsuz kullanmalarına da neden olabilirler. 

B- Topla Beraber Yapılan Teknikler:

        Futbol Temel Tekniklerinden en önemlisi olarak değerlendirilebilir. Futbol oyununda istenilen amaca ulaşmak için tekniğin uygulanması büyük önem taşımaktadır. Oyun alanı içerisince ve oyun süresince topa hareket kazandırmak amacıyla uygulanan tekniklerdir. Futboldaki temel tekniklerinden en çok kullanılanıdır. Sporcu kendi takımı hesabına avantaj elde etmek amacıyla oyunun tüm bölümlerinde bu teknikleri kullanır. Bu tekniklerin eksiksiz olarak kullanılması ile başarı yüzdesi oldukça artar.

             Ayak İçi Vuruş Tekniği:

Genellikle yerden ve kısa mesafeler için kullanılan bir vuruş tekniğidir. Futbolda yapılan tün vuruşlar içerisinde isabet oranı en yüksek olanıdır. Kabaca vuruş, ayak baş parmak eklemi ile topuk kemiğinin sınırladığı alan ile yapılmalıdır.

Topa hafif yan pozisyonda ve düz bir doğrultu üzerinde yaklaşılmalıdır. Destek ayağı vücudun dengesini sağlamak amacı ile dizden hafif bükülüdür ve topun hafif yan gerisinde bulunmalıdır. Destek ayağının ucu topun atılmak istendiği yeri gösterir vaziyette olmalıdır. Vuruştan önce vücut ağırlığı tamamen destek ayağına aktarılmalı vuruş yapacak olan ayak geriden kalçadan savrularak topa vurmalı ama çok abartılı şekilde geriye doğru da açılmamalıdır. Vuruş anında topa vuran ayağın vuruş yüzeyi topa dik açı yapacak şekilde, ayak bileği sabit ve sert tutulmalı, vuruş topun yatay orta çizgisine yapılmalıdır. Ayağın topun alt bölgesinde kalması topun yükselmesine neden olacaktır. Vuruş ayağı yere paralel bir durumda ve bilek ekleminden dışa döndürülerek yatay bir konumda hareket ettirilmeli, ayak ucu topuk bölgesinden hafif yukarıda olmalıdır. Bu vuruşun isabeti açısından önemlidir.

Vuruş sırasında kalça, diz ve bilek eklemlerinin gerginliği artırılmalı ayak bilek ekleminde oluşturulan dışa dönük durum asla bozulmamalıdır. Vuruş yapılırken destek ayağını tamamen yerdedir, vuruş sonrasında vücut ağırlığı destek ayak ucuna alınmalıdır.

Birçok kaynakta destek ayağının topun 10-15 cm. yan gerisinde bulunması gerektiği belirtilir. Oysa ki bütün sporcuların anatomik yapıları birbirlerinden farklılık göstereceğinden futbolcular kendileri için en uygun uzaklığı kendileri seçmelidirler.

Vuruş öncesinde ve anında kollar dengeyi sağlarlar. Vücut hafifi dik ve geriye yatık bir durumda olmalıdır. Vuruş ayağına uzak olan kol ileride, yakın olan kol ise hafif geride kalmalıdır. Futbolcuların vuruş sırasında rahat hareket edebilmeleri vuruşu etkileyen bütün kasların koordinasyonu ile mümkün olacaktır.

Ayağın en geniş yüzeyi ile yapılan bir vuruş olduğu için isabet oranı yüksektir. Çok uzun mesafelerdeki paslaşmalarda kullanılmaz. Sporcu atacağı pasın mesafesine göre ayağını geriden ve kalçadan ölçülü bir şekilde savurmalıdır. Koşu anındaki kullanımında dengenin sağlanması güç olduğu için vuruşun tatbiki güçleşir.

Ayak içi vuruş duran ve hareket eden toplarda kullanılabildiği gibi havadan gelen toplara karşı da kullanılabilir. Duran ve hareket den toplara karşı yaklaşma adımları küçük vuruşun yapılacağı son adım büyük alınarak vuruş gerçekleştirilmelidir. Yüksekten gelen toplara yapılan ayak içi vuruşları direkt olarak havada yada yer ile karışık olarak yapılabilirler. Yalnız yüksekten gelen toplara yapılan vuruşlarda vücut ağırlığı hafif geriye doğru aktarılmalıdır. 

             Ayak İç-Üst Vuruş Tekniği:

Futbol oyununda en çok kullanılan vuruşlardan biridir. Kısa mesafelere kullanıla bildiği gibi uzun mesafelere top atabilmek için kullanılır. Tüm duran toplarda sıkça kullanılan etkili bir vuruş tekniğidir.

Topa temas yeri; iç vuruş tekniğinde ki ayak başparmağı eklem başlangıcından bilek ekleminin ön ve iç-yan yüzeylerini oluşturan kısmı olarak nitelendirilebilir. Kabaca kramponun bağcıklı kısmının iç-yan tarafı ile yapılan vuruş olarak adlandırılabilir. Hangi ayakla vuruş yapılacaksa yönelenim ters istikametten yapılmalıdır. Topa karşı, vuruş ayağına ters yönde, kavisli bir doğrultu üzerinde yönlenilerek yaklaşılmalı, kısa adımları izleyen son uzun adım sonrasında destek ayağı topun yan gerisinde bulunmalıdır. Destek ayağının konulmasından hemen sonra vuruş ayağı kalçadan sallanarak ayak iç-üst yüzeyi ile vuruş gerçekleştirilir.

Topa yaklaşım topun yan gerisinden kavisli bir doğrultuda gerçekleştirilmelidir. Topa yaklaşım doğrultusu topun gideceği yöne doğrultusuna 40 derecelik bir açıdan fazla olmamalıdır. Destek ayağı topa yaklaşım sonrası vuruş yönünde ve yan pozisyonda topun 20-25 cm. yan gerisine konulmalıdır. Destek ayağı vuruş aşamasına kadar ağırlık merkezidir ve yere tam olarak basar. Vuruş anında ve sonrasında ise vücut ağırlığı ayak ucu serçe parmak kısmına doğru aktarılmalıdır. Vuruş sırasında destek ayağı hafifçe bükülmeli ve vuruşun gerçekleştirildiği aşamada gerginlik kazanmalıdır.

Vuruş; top merkezinin altında kalan noktaya, ayak bilek ekleminden gergin bir konumda dıştan içe bir doğrultuda top yönünde yay çizecek şekilde yapılmalıdır. İç-üst vuruşlarda vuruşun topu keser şekilde merkez noktanın altındaki yüzeylere yönlendirilmesi topun yükselmesine neden olur. futbolcular ne kadar falso vermek istiyorlarsa o kadar topun yan yüzeyine vuruşu gerçekleştirmelidirler. Vuruş sırasında bacak hafif gergin konumda, kalça ve diz ekleminden hafif yan durumdan yay çizer vaziyette savrulmalıdır. Vuruş anında doğru açının bulunması için sporculara yardımcı olunmalıdır. Destek ayağının topa olan uzaklığı ve konumu konusunda anatomik yapıları dikkate alınarak ısrarcı olunmamalıdır.

Bütün vuruşlarda olduğu gibi bu vuruşta da kollar dengeyi sağlarlar. Vuruş ayağının ters yönündeki omuz vuruş öncesinde hafifçe önde iken vuruş sırasında geride kalmalıdır. Destek ayağının üzerindeki kol açık bir durumda dengeyi sağlarken vuruş ayağının üzerindeki kol hafifçe bükülü durumdadır.

Ayak iç-üst vuruşu durağan ve hareketli toplara yapılabildiği gibi yüksekten gelen toplara karşıda yapılabilir. Yüksekten gelen toplara yapılan vuruşlarda vücut pozisyonu ve zamanlama çok önemlidir. 

Ayak Üst Vuruş Tekniği:

Kabaca kramponun bağcıklı kısmı ile yapılan vuruş olarak adlandırılabilir. Ayak parmak eklemlerinin başlangıç noktaları ile ayak bileği arasında kalan ve ayağın sırt bölgesi diye adlandırılan kısım ile yapılan vuruş olarak tanımlanabilir. Vuruş alanı kısıtlı olmasına rağmen küçük yaşlarda teknik tam anlamıyla öğretilirse uygulamada sorun yaşanmaz.

Uzak mesafelere pas atmak amacıyla kullanılan bir vuruş olmasına rağmen tüm duran toplarda ve oyun alanının bütün bölümlerindeki hareketli toplara uygulanabilen bir tekniktir. Son vuruş olarak adlandırılan gol vuruşu olarak sıkça kullanılır.

Vuruş sırasında topa vuruş yönünde ve düz bir doğrultuda yaklaşılmalıdır. Topa vuruş için hareketlenmelerde ilk adımlar kısa son birkaç adım uzun alınmalıdır. Sporcunun bulunduğu yeden bu vuruşu yapması oldukça zordur. Bu yüzden hızlanma adımları atılmalıdır.

Destek ayağı topun 10-15 cm. yanına ve hafif gerisine konulmalıdır. Vuruş yapılırken destek ayağı topun yan gerisine ayak tabanı tamamen yere basar durumda konulmalıdır. Vuruş anında ise vücut ağırlığı ayak ucu üzerine doğru kaydırılmalıdır. Destek ayağı vuruş anında hafif bükülü durumda ve esnek olmalıdır.

Vuruş ayağı bilek ekleminden gerilmeli ve ayak ucu yere 90 derecelik açı yapacak şekilde düz bir doğrultuda tutulmalıdır. Topun merkez noktasına yapılan vuruşlarda top yerden, merkez noktanın alt kısmına yapılan vuruşlarda yükselerek gider. Vuruş sırasında vuruş ayağı gereğinden az veya fazla bükülmemelidir. Bu yüzden sporcular kendilerine uygun olan yüksekliği deneyerek öğrenmelidirler. Vuruş ayağı düz bir doğrultuda kalçadan savrulmalı, çabuk ve hızlı bir şekilde yay çizerek vuruş yapılmalıdır. Doğru teknikle uygulanan ayak-üstü vuruşlar büyük bir hız kazanırlar. Ayrıca vücut ağırlığının geride kalması topun yükselmesine eden olur.

Topa yaklaşma esnasında vücut dik ve hafif öne yatık vaziyette olmalıdır. Kollar vücut dengesini sağlamak amacıyla yanlarda açık vaziyettedir. Vuruş sırasında vuruş ayağının hizasındaki kol ileride iken vuruş anı ve sonrasında geride yer almalıdır. Vücut ağırlık merkezinin önde veya geride kalması topun yüksekliğini etkileyen bir faktördür.

Durağan ve hareketli toplara yapılabildiği gibi yüksekten gelen toplara karşıda kullanılabilen bir tekniktir. Yüksekten gelen toplara yapılan ayak üstü vuruşun bir diğer adı da vole vuruşudur. Futbolcular öne, sağa, sola ve geriye doğru bu vuruşu geçekleştirebilirler. Yüksek toplara yapılan vole vuruşları oldukça güç bir tekniktir. Profesyonel seviyedeki oyuncular bile bu vuruşu her an gerçekleştiremezler. Vuruş alanının kısıtlı olması ve zamanlamanın çok iyi yapılması gerekliliği gibi faktörler vuruşun verimini etkiler.

Öne doğru yapılan vole vuruşlarında topun tam alt merkez noktasına vurulmalıdır. Öne doğru yapılan vole vuruşları yerden seken toplara yerle karışık olarak da vurulabilir. Bu vuruşlar top bir süre sonra yüksekliğini kaybedeceğinden kaleciler için kurtarılması zor olan bir gol vuruşudur. Sağa ve sola yapılan vole vuruşlarında destek ayağı çok iyi ayarlanmalı ve futbolcu top gelmeden pozisyonunu almalıdır. Vuruş bacağını yere yatay bir vaziyette tutmalı ve vole vuruşunu gerçekleştirmelidir. Geriye doğru yapılan vole vuruşları oldukça tehlikelidir. Sporcuların yaralanmalarına neden olabilir. Bu yüzden mecbur kalınmadıkça denenmemeli ve tekniği tam anlamıyla uygulayamayan sporcular asla yapmamalıdır. Ayrıca rakip takım oyuncuların üst ekstremite bölgelerinde yaralanmalara da neden olabilecek bir vuruş türüdür. Her iki ayağın da yerden kesilmesi sonucu vücudun dengesi sağlanamaz. Sporcu tekniği iyi öğrenmişse ve etrafında rakip oyuncu bulunmuyorsa tekniği uygulamaya koymalıdır. 

             Ayak Dış-Üst Vuruş Tekniği:

Ayağın serçe parmak eklem başlangıcından, ayak bilek eklem başlangıcına kadar olan ayağın yan-dış bölümü ile yapılan vuruş olarak adlandırmak yanlış olmaz. Oyun alanında diğer vuruşlar kadar sık kullanıldığı söylenemez Kısa ve uzun mesafeli paslaşmalarda ve duran toplarda kullanılabilen bir tekniktir.

Topun atılacağı yöne göre topa yaklaşım farklılık gösterir. Eğer falsolu bir vuruş gerçekleştirilmek isteniyorsa topa düz bir doğrultuda gelinmeli, eğer falsosuz bir vuruş gerçekleştirilmek isteniyorsa hafif yan konumdan hareketlenmelidir. Ayrıca sağ ayakla yapılacak vuruşlarda topa yaklaşım sağdan, sol ayakla yapılacak vuruşlarda soldan bir açı ile topa yönlenmek gerekir. Topu düz bir doğrultuda yönlendirmek gerekiyorsa topa karşı vuruş yönünde yan bir konumda yaklaşmak doğru olacaktır.

Topa karşı düz bir doğrultu üzerinde yaklaşılıyorsa destek ayağı topun 15-20 cm. yan-gerisinde, çapraz veya yan bir konumdan yaklaşılıyorsa 20-25 cm. yan gerisine konulmalıdır. Sporcular vuruş tekniğin öğrenimi aşamasında kendilerine uygun olan mesafeyi kendileri ayarlamalıdırlar. Vuruş öncesinde destek ayağı tamamen yere basarken vuruş anı ve sonrasında vücut ağırlığı ayak serçe parmağı üzerine doğru kaydırılmalıdır. Vuruş sırasında destek ayağı diz ekleminden bükülü ve gergin bir durumda vücut ağırlığını dengeler.Vuruş ayağı vuruş anında ayak bilek ekleminden döndürülerek ve gergin tutularak, ayak ucu yere daha yakın bir durumda ve yatay bir konumda tutularak hareket gerçekleştirilmelidir. Topun falso alması aynı zamanda topun vuruluş yüzeyine de bağlıdır. Vuruş anında bacak, kalça ekleminden geniş bir yay çizerek savrulmalıdır. Uzun mesafeli ve etkili bir vuruş için kaslar ve eklemler gergin durumda, kalça ekleminden hızlı ve çabuk bir biçimde salınarak hareket ettirilmelidir.

        Vuruş sırasında vücut dik ve hafif öne doğru olmalıdır. Kollar yanlarda yapılacak olan tekniğin biçimine uygun olarak yer almalıdır. Vuruş ayağının üstünde yer alan omuz vuruş sırasında önde destek ayağı hizasındaki kol ise dengeyi sağlamak amacıyla geride ve açık durumdadır.

      Ayak dış-üst vuruş tekniği durağan ve hareketli toplara yapılabildiği gibi seken yada yüksekten gelen toplara da karşı da yapılabilir. Kaynaklarda yüksekten gelen toplara yapılan ayak dış-üst vuruşlarda vole olarak adlandırılmıştır. Volenin kelime anlamı topa yere düşmeden vurmaktır. Bu yüzden bu sınıflama da yanlış olmayacaktır. Yüksekten gelen toplara hızlanma adımı alarak ya da durağan vaziyette vurulabilir. Futbolcu top gelmeden önce pozisyonunu iyi ayarlamalı ve zamanlamasını iyi yapmalıdır. Çok yüksek toplara uygulanması oldukça güçtür, bu yüzden yer ile diz hizasına kadar olan yüksekliklerde uygulanabilir. Tekniğin uygulanması yerden yapılan vuruşlarla hemen hemen aynıdır. Sadece vuruş ayağının yüksekliğinin ve zamanlamanın iyi ayarlanması gereklidir.

           Ayak Dış Vuruş Tekniği:

Ayak serçe parmağı ve ayak topuğuna kadar olan bölüm ile yapılan vuruş olarak adlandırılabilir. Ayak dış kısmı ile yapılan vuruşlar genellikle dış-üst kısmı ile yapılan vuruşlar ile karıştırılır.

     Destek ayağı topun yan gerisindedir. Vücut ağırlığı her iki bacağa eşit şekilde paylaştırılmış durumda olmalıdır. Vuruş anında ağırlık merkezi destek ayağıdır ve kollar dengeyi sağlamak amacıyla her iki yanda ve açıktır. Topa temas yüzeyi sınırlı olduğundan oldukça zor bir tekniktir. Kaynaklarda uzun mesafelere topu göndermekte kullanıldığı söylense de gerçekte bu mümkün değildir. Oyuncular rakipten topu saklamak amacıyla (aldatma) kendi eksenleri etraflarında dönebilirler ya da yön değiştirirler. Beckenbauer aldatma tekniği bu vuruş tekniği ile ortaya çıkmıştır. Ayrıca dış vuruş kısa paslaşmalarda da etkilidir. Rakibi yanıltmak ve topa ivme kazandırabilmek amacıyla oyun alanının bütün bölgelerinde kullanılabilir.